ONDERZOEK – Er zijn onderwerpen waarvan je weet dat lezers ze het liefst overslaan. Stikstof is er zo-een. Een ondankbaar onderwerp, maar o zo belangrijk. Want het gaat ons allemaal aan. Aan ons de taak om het zo toegankelijk en urgent mogelijk te vertellen. Want als iets niet meer in een paar zinnen is uit te leggen, dan is er vaak iets niet in de haak.
In het kort: Brabant zet vol in op de handel in stikstofruimte om de economie draaiend te houden. Het provinciale stikstofloket koppelt vraag en aanbod, bijvoorbeeld een stoppende boer aan een wegenbouwproject, en heeft zelf ook stikstofruimte op voorraad.
Brabant kocht in 2019 namelijk negen veehouderijen vlakbij kwetsbare natuurgebieden op met geld voor natuurherstel. De stikstofuitstoot van de koeien die daar al twee jaar niet meer loeien, wil de provincie nu gebruiken voor de stikstofhandel, blijkt uit ons onderzoek.
Dat gebeurde al toen de provincie de stikstofruimte van een al jaren gestopte boer in Lage Mierde ineens in de openbare verkoop zetten. De boer dacht dat hij iets goeds deed voor de natuur, en voelt zich nu bedrogen.
Lege stallen aan de Meirweg. Hier loeit al twee jaar geen koe meer. Toch gaat de stikstof die hier ooit werd uitgestoten, opnieuw de lucht in. © Kees Martens/DCI Media
Milieuclubs, wetenschappers, Statenleden en Kamerleden willen dat dit balletje-ballejte met stikstof stopt. Er moet eerst fatsoenlijke regelgeving komen waarmee gegarandeerd wordt dat de natuur wordt beschermd. Dat is nu geenszins het geval, zeggen zij. Zie bijvoorbeeld dit onderzoek dat we samen deden met Investico.
Naar aanleiding van ons onderzoek werden er door diverse fracties in de Tweede Kamer vragen gesteld. De minister tikte de provincie Noord-Brabant op de vingers. Haar boodschap: Hoe jullie je hier als handelaar opstellen is niet goed. Het was een behoorlijke reprimande, maar er gebeurde verder niks.
Tot het Brabantse Provinciale bestuur voor de tweede keer in korte tijd in de problemen kwam. Een nieuw college zag het licht en ineens bleek de stikstofaanpak op een substantieel deel gewijzigd: De stikstofruimte van veehouderijen die werden aangekocht vlakbij kwetsbare natuur, wordt niet meer verhandeld.